ปัจจัยหลักที่ทำให้สำเนียงแต่ละภาคของไทยแตกต่างกันตามหลักวิทยาศาสตร์ คือ

ภูมิศาสตร์และการแยกกลุ่มคน: การที่กลุ่มคนอาศัยอยู่ในพื้นที่แยกจากกัน ทำให้มีการติดต่อสื่อสารน้อย สำเนียงจึงเปลี่ยนไปในทิศทางที่แตกต่างกันตามพื้นที่นั้น ๆ

เชื้อชาติและภาษาแม่เดิม: แต่ละกลุ่มชาติพันธุ์มีภาษาแม่และสำเนียงที่คุ้นเคยแตกต่างกัน แม้จะพูดภาษาเดียวกันก็ยังติดสำเนียงเดิม เช่น ภาคอีสานได้รับอิทธิพลจากภาษาลาว ภาคใต้ได้รับอิทธิพลจากภาษามลายู

การเลียนแบบและพัฒนาการทางสังคม: เด็กทารกเริ่มรับรู้และเลียนแบบเสียงสำเนียงตั้งแต่อยู่ในครรภ์แม่ ทำให้สำเนียงสะท้อนอัตลักษณ์ทางสังคมและกลุ่ม

สถานะทางสังคมและการเคลื่อนย้ายของประชากร: การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการย้ายถิ่นฐานทำให้สำเนียงมีการปรับเปลี่ยนหรือผสมผสานกันในบางพื้นที่

อิทธิพลของภาษาอื่นและวัฒนธรรม: การรับคำและเสียงจากภาษาต่างประเทศหรือภาษาถิ่นใกล้เคียงส่งผลต่อสำเนียง เช่น ภาษาแต้จิ๋วในกรุงเทพฯ หรือภาษามอญในภาคกลาง

โดยสรุป สำเนียงแตกต่างกันเพราะกลุ่มคนแต่ละพื้นที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐาน ภาษาแม่ และการติดต่อสื่อสารที่แตกต่างกัน รวมถึงปัจจัยทางสังคมและสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อการออกเสียงและพัฒนาการของภาษาในแต่ละภาคอย่างต่อเนื่อง