อาหารต้องห้าม สำหรับผู้ป่วยไต

อาหารต้องห้าม! สำหรับผู้ป่วยไต

โรคไตระยะที่ 4 เป็นระยะที่การทำงานของไตเสื่อมสภาพลงอย่างมาก ไตไม่สามารถขับของเสียและควบคุมการเก็บโซเดียม (Na), โพแทสเซียม (K) และน้ำได้อย่างเหมาะสม ส่งผลให้ร่างกายเกิดความไม่สมดุลของเกลือแร่และน้ำ ซึ่งกระทบต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย รวมถึงระบบทางเดินอาหาร ทำให้ลำไส้ไวต่ออาหารบางชนิดและท้องเสียง่ายขึ้น

1. กลไกที่ไตเสื่อมส่งผลต่อเกลือแร่และน้ำ

ไตปกติจะขับโซเดียมและโพแทสเซียมออกทางปัสสาวะตามสมดุลที่ร่างกายต้องการ

เมื่อไตเสื่อม การขับสารเหล่านี้ลดลง ทำให้โซเดียมและน้ำสะสมในร่างกายมากขึ้น → อาจเกิดภาวะบวมน้ำและความดันโลหิตสูง

โพแทสเซียมที่สะสมในเลือดสูง อาจเป็นอันตรายต่อหัวใจ

การสะสมน้ำและเกลือแร่ผิดปกติ ทำให้ระบบทางเดินอาหารทำงานผิดปกติ → ลำไส้อาจไวต่ออาหารบางประเภทและเกิดท้องเสียหรืออาหารไม่ย่อยง่ายขึ้น

ยุคของ Ai ที่คุณสามารถนำโค้ด HTML มาวางเพื่อสร้างโปรไฟล์ของคุณที่ไม่เหมือนใครเพียงปลายนิ้ว สร้างเลย

2. อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงหรือจำกัด

โซเดียม (Na)

หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารกระป๋อง เครื่องปรุงรสเค็ม

โซเดียมสูงทำให้ความดันโลหิตสูงและเพิ่มภาระงานของไต

โพแทสเซียม (K)

จำกัดผักและผลไม้ที่มีโพแทสเซียมสูง เช่น กล้วย, ทุเรียน, มะม่วงสุก, ผักโขม

เพื่อป้องกันภาวะโพแทสเซียมสูงในเลือด

ฟอสฟอรัส (P)

จำกัดอาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง เช่น นม, ชีส, ถั่ว, เครื่องดื่มคาร์บอเนต

เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนทางกระดูกและไต

3. สัญญาณที่ควรสังเกต

ท้องเสียบ่อยหรือถ่ายเหลวเรื้อรัง

ปวดท้องหรือรู้สึกไม่สบายท้องบ่อยครั้ง

อาการบวมบริเวณหน้า ท้อง หรือขา → อาจสัมพันธ์กับการกักเก็บน้ำและเกลือแร่

มีอาการผิดปกติจากโพแทสเซียมสูง เช่น หัวใจเต้นผิดปกติ รุนแรงอาจถึงขั้นหยุดเต้น

4. วิธีจัดการอาหารและน้ำอย่างปลอดภัย

ปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเพื่อกำหนดปริมาณโปรตีน น้ำ และเกลือแร่ที่เหมาะสม

ใช้เครื่องปรุงรสที่มีโซเดียมต่ำหรือไม่มีโซเดียมแทนเครื่องปรุงรสเค็มทั่วไป

เลือกผักและผลไม้ที่มีโพแทสเซียมต่ำ เช่น ผักกาดขาว, กะหล่ำปลี, แอปเปิ้ล, ชมพู่, องุ่น

กินน้ำในปริมาณที่แพทย์แนะนำ เพื่อควบคุมการสะสมน้ำในร่างกาย

หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและอาหารที่มีเกลือสูง รวมถึงลดอาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง

5. ข้อสรุป

การดูแลอาหารและน้ำอย่างเหมาะสมสามารถช่วยลดอาการท้องเสียง่ายและป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคไตระยะ 4 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ควรติดตามอาการและพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อปรับการดูแลให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายและความรุนแรงของโรค

ข้อมูลอ้างอิง

แนวทางการดูแลโรคไตและโภชนาการผู้ป่วยไตเรื้อรัง

Nephrothai

เอกสาร: อาหารบำบัดในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะก่อนฟอกเลือด

รศ. ชวลติ รัตนกุล อาจารย์พิเศษ หน่วยไต รพ.จุฬาลงกรณ์

เรียบเรียงและค้นหาข้อมูลนี้โดย อธิภัทร ศิริแก้ว